اکسیژن خواهی بیوشیمیایی
(BOD (Biochemical Oxygen Demand یا همان “اکسیژن خواهی بیوشیمیایی” فاضلاب، پساب و یا آب عبارت است از میزان اکسیژن مورد نیاز میکرو ارگانیسم ها در اکسیداسیون بیوشیمیایی مواد آلی موجود در آن.
در حقیقتBOD تعیین کننده مقدار اکسیژن مورد لزوم برای ثبوت بیولوژیکی مواد آلی نمونه مورد نظر خواهد بود. هرچه مواد آلی موجود در فاضلاب بیشتر باشد BOD آن بالاتر است.
میکرو ارگانیزم ها برای تجزیه و مصرف مواد آلی موجود در فاضلاب یا پساب و یا هر منبع آبی، نیاز به اکسیژن دارند که این اکسیژن را از منبع آبی تامین می کنند و بنابراین با مصرف اکسیژن موجب کاهش میزان اکسیژن محلول می شوند و بنابراین هرچه بار مواد آلی بیشتر باشد میزان اکسیژن مورد نیاز جهت تجزیه و مصرف مواد آلی بیشتر است.
BOD اکسیژن خواهی بیوشیمیایی مهمترین ابزار سنجش مواد آلی قابل تجزیه زیست شناختی است که درفاضلاب کاربرد متداول دارد.
در این روش مقدار اکسیژن مورد نیاز برای اکسیداسیون مواد آلی فاضلاب توسط باکتری ها به دست می آید.
با استفاده از اندازه گیری مقدار اکسیژن مورد نیاز، غلظت مواد آلی موجود در فاضلاب که قابل اکسیداسیون باکتریایی است به دست می آید.
اگر BOD کم باشد آب پاک و فاقد ارگانیسم است یا آن که ارگانیزم های داخل آب مرده و نیازی به مصرف اکسیژن ندارند .
BOD مقدار اکسیژن لازم برای ثبات بیولوژیکی در آب است. اندازه تأسیسات تصفیه بیولوژیکی خصوصاً میزان هوادهی فاضلاب در حوضچه های هوا دهی را می توان با اندازه BOD محاسبه نمود.
درجه BOD آب
اگر BOD آبی ppm 1 باشد تقریباً آب خالص است.
آب با BOD تا ppm 5 نسبتاً خالص فرض می شود
وقتی که BOD به بیشتر از ppm 5 برسد خلوص آب مورد تردید قرار می گیرد.
اما اگر مقدار BOD از ppm 20 تجاوز کند سلامت عمومی مورد خطر واقع می شود.
علاوه بر آزمایشات BOD، آزمایشات COD نیز معیاری هستند برای تاثیر کاهش اکسیژن حاصل از آلاینده های زائد.
در اکثر موارد هر دونوع آزمایش به عنوان سنجش آلودگی مورد تایید قرار گرفته اند.
تفاوت BOD و COD
آزمایش B.O.D میزان نیاز اکسیژن در مواد آلوده کننده زیست تجزیه پذیر را تعیین می کند در حالی که آزمایش C.O.D میزان نیاز به اکسیژن آلاینده های زیست تجزیه پذیر به علاوه نیاز به اکسیژن آلاینده های قابل اکسیده شدن غیر زیست تجزیه پذیر را تعیین می کند.
استانداردBOD اکسیژن خواهی بیوشیمیایی
استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست برحسب منبع پذیرنده ای که فاضلاب به آن تخلیه می شود، به قرار زیر است:
تخلیه فاضلاب به آب های سطحی …………………..30( لحظه ای 50) میلیگرم بر لیتر
تخلیه فاضلاب به چاه جذبی ………………………..30( لحظه ای 50) میلیگرم بر لیتر
مصارف آبیاری و کشاورزی …………………………100میلیگرم بر لیتر
به عنوان نمونه در جدول زیر مقادیر BOD5 برخی از انواع فاضلاب های آمده است.
برای اندازه گیری میزان BOD5 در یک نمونه فاضلاب، می بایست آن را به مدت 5 روز در محیط کشت مناسب در آزمایشگاه قرار دهند و به همین دلیل آن را BOD5 پنج روزه نیز می نامند.
BOD5 فاضلاب خام برخی از کارخانجات مانند کارخانه الکل سازی می تواند به حدود 8 تا 10 هزار میلی گرم بر لیتر نیز برسد که نشان دهنده بار آلی بسیار بالا در آن است و در صورت تخلیه به منابع آبی ( با توجه به حجم زیاد فاضلاب این گونه کارخانجات) می تواند بسیار خطرناک بوده و آسیب های جدی به اکو سیستم آبی منبع پذیرنده وارد کند.
BOD5 در فاضلاب های بهداشتی خانگی حدود 200 تا 400 می باشد .
تخلیه حجم بالایی این نوع فاضلاب به منابع پذیرنده ( جدای از مشکلات بیماری زایی و ترکیبات نیتراته در این فاضلاب ها) می تواند مشکلات زیست محیطی ناشی از کاهش میزان اکسیژن محلول در آب منبع پذیرنده را نیز ایجاد نماید.
با سنجش مقدار BOD5 فاضلاب درآزمایشگاه می توان میزان مواد آلی فاضلاب (بار آلی) را تشخیص داد .
بنابراین سنجش BOD برای جلوگیری از بهم خوردن فرایندهای تصفیه خانه ها به دلایل اکولوژیکی واقتصادی اهمیت ویژه ایی دارد.
جهت سفارش سیستم های تصفیه جهت کاهشBOD باما تماس بگیرید.
جهت سفارش آزمایش BOD از صفحه فروشگاه بازدید کنید.
